زنجیر جبران یکی از مهمترین قطعات سیستم آسانسور است.هرچه ساختمان بلندتر باشد، به دلیل زیادتر شدن طول مسیر حرکت و زیادتر شدن طول سیم بکسل ها، وزن تعادل بین وزن قاب وزنه و کابین آسانسور برهم خورده و احتمال بروز حادثه بیشتر می شود.زنجیر جبران قطعه ای است فولادی که بین دو سمت قاب وزنه و کابین آسانسور، تعادل دینامیکی و مکانیکی ایجاد کرده و از بروز هر حادثه ای جلو گیری می کند.

انواع زنجیر جبران

  • زنجیر جبران کنف دار که قدیمی و سنتی ترین شکل رایج آن است.
  • زنجیر جبران روکش دار پلاستیکی (معمولی)
  • زنجیر جبران کابلی با روکش باتومی پی وی سی

انواع زنجیر جبران

پیامدهای عدم استفاده از زنجیر جبران

بسیاری از افراد با کاربرد زنجیر جبران آشنایی ندارند بنابراین برای آن هزینه نمیکنند . متاسفانه این کار ممکن است منجر به اتفاقات زیر شود:

  • سر خوردن سیم بکسل ها روی فلکه کششی
  • خوردگی و سائیدگی شیار های فلکه اصلی
  • سائیدگی و آسیب جدی بکسل ها
  • کاهش عمر مفید موتور
  • به هدر رفتن بیهوده انرژی

زنجیرجبران آسانسور، از یک طرف به زیر کابین و از طرف دیگر به زیر کادر وزنه متصل می شود که در این حالت کابین دربالاترین طبقه و قاب وزنه در پایین ترین طبقه (یا برعکس) قرار می گیرد و زنجیر باعث ایجاد تعادل وزن می شود.

نکته بسیار مهم : زنجیر جبران هرگز نباید به کف چاه برخورد کند.

شرایط اجبار برای استفاده از زنجیر جبران

  • وقتی وزن سیم بکسل های معلق بیشتر یا مساوی 20 درصد ظرفیت کابین باشد.
  • در شرایطی که وزن مجموع سیم بکسل های معلق، بزرگتر یا مساوی 75 کیلوگرم یا معادل وزن یک نفر باشد.
  • وقتی که طول مسیر حرکت کابین (تراولینگ) بیشتر از 100 فوت یا 33 متر باشد.
  • وقتی تعداد توقف در یک پروژه آسانسوری بیشتر از 10 توقف باشد یا به عبارتی از 27 الی 30 متر بیشتر باشد.

محاسبه وزن زنجیر جبران

معمولا تکنسین هایی که می دانند وزن زنجیر جبران چیست به این صورت عمل می کنند:(نصف وزن تراول کابل + وزن سیم بکسل های معلق)برای محاسبه وزن این زنجیر، ابتدا باید وزن مجموع معادل سیم بکسل ها را به دست آوریم؛ مثلا وزن یک متر از سیم بکسل، ضرب در تعداد رشته های سیم بکسل.عدد به دست آمده از محاسبه های قبل را در ضریب سیم بکسل بندی ضرب می کنیم و وزن هر یک متر زنجیر جبران به دست خواهد آمد. نکته بسیار کلیدی و عملی برای نصاب های آسانسور های کششی در خصوص نصب زنجیر جبران این است که اگر می خواهید متوجه شوید که آسانسور شما نیاز به زنجیـر جبران دارد یا خیر، کافی است به روی کابین بروید و آسانسور را در حالت رویزیون قرار دهید؛ سپس کابین را به سمت بالا هدایت کنید و قطعا در همین هنگام قاب وزنه آسانسور به سمت پایین می رود.سعی کنید به ازای هر 2 متر حرکت یک بار دستتان را از روی جعبه رویزیون بردارید تا آسانسور متوقف شود، اگر در لحظه توقف شوکی را به کابین احساس کردید به طور قطع به یقین مطمئن باشید که وزن سیم بکسل ها به سمت کابین افتاده است و همین امر موجب عدم تعادل بین کابین وزنه می شود.

نکات مهم در مورد زنجیر جبران آسانسور

  • گردش این زنجیر در چاهک آسانسور باید به شکل نیم دایره باشد.
  • اگر آسانسور شما جز دسته آسانسور های سرعت بالاست، باید ازهدایت کننده زنجیر جبران آسانسور یا ضد پیچش در زمان توقف ناگهانی کابین یا وزنه تعادل استفاده شود.
  • نصاب باید دقت داشته باشد تا زنجیر جبران را به شکلی نصب کند که هنگام حرکت و توقف کابین، هیچ برخوری با قطعه های آسانسور نداشته باشد.
  • زنجیر جبران باید به شکلی متصل شود که در صورت گیر کردن، میکروسوئیچ ها فعال شده و آسانسور متوقف شود.