تشخیص آسیب دیدگی سیم بکسل

نکاتی در مورد تست سیم بکسل

• اگر آسانسور ۳۵ هزار مایل کار کند یا (هفت یا هشت سال) باید سیم بکسل را تعویض نمود.
• اگر سیم بکسل شکسته باشد، یا کش آمده باشد، یا استرندها(دسته رشته) از هم فاصله گرفته باشند باید سیم بکسل تعویض شود.
• سیم بکسل های متصل به کابین و وزنه تعادل می باید حتما از جنس فولاد، حداقل ۲ رشته با حداقل قطر ۸ میلی متر باشند و مخصوص آسانسور ساخته شده باشند.(زیر ۸ میلیمتر به کمیته فنی ارجاع داده می شود)
• در آسانسورهای با سیستم کششی ضریب ایمنی سیم بکسل ها درصورتی که تعداد سیم بکسل ها ۳ رشته یا بیشتر باشند حداقل ۱۲ و در صورتی که ۲ رشته باشد حداقل ۱۶ میباشد.
• حداقل نسبت بین قطر فلکه ها به قطر سیم بکسل ۴۰ می باشد و بارهای وارده باید به صورتی یکسان روی کلیه رشته های سیم بکسل توزیع گردد.
• کلیه فلکه های گیربکس و هرزگرد باید دارای حفاظ و مانع خروج سیم بکسل از شیار باشند.
• سیم بکسل گاورنر می باید با قطر حداقل ۶ میلی متر، دارای حداقل ضریب اطمینان ۸ و بسیار انعطاف پذیر باشد.

برای تست سیم بکسل و تعیین معیوب بودن آن از روش زیر استفاده می شود

اگر در طول شش برابر قطر سیم بکسل بیشتر از سیزده رشته و یا در طول سی برابر قطر بیشتر از بیست و سه رشته شکستگی داشته باشیم یا رشته ها دو پهنه و یا بیرون زده باشند آن سیم بکسل معیوب است و باید تعویض گردد. برای انجام این کار می آیند این مقدار از طول سیم بکسل را در بالای فلکه کششی مشاهده می کنند و چند بار این طول را بررسی می کنند. لازم به ذکر است که اگر آسانسور دارای چند رشته سیم بکسل باشد فقط یک رشته از آن را بررسی می کنند..

.

طناب های فولادی آسانسور (سیم بکسل ها) برای عملکرد در یک محیط بسته، حفاظت شده و خشک طراحی شده اند و برخورد آنها با آب چه از طریق رطوبت، میعان و یا پاشیده شدن باشد، مشکلاتی را به وجود می آورد.
هدف اصلی از روغن کاری جان دادن به اجزای متحرک فولادی است به طوری که این روغن اصطکاک فلز با فلز را در حین کار کم می کند و به جلوگیری از زنگ زدگی کمک می کند. در طی تولید سیم بکسل، یک روغن با ویسکوزیته (گرانروی) پایین برای کنف و رشته های طناب فولادی به کار برده می شود. مقدار روغن به طور معمول در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد وزن مغزی کنف محاسبه میشود.

چگونه آب وارد مغزی سیم بکسل می شود؟

آب و روغن در داخل مغزی به طور متفاوتی حمل می شود. روغن، مغزی کنف و رشته های سیمی را احاطه می کند و فضاهای بین آنها را نیز پر می کند، ولی آب در حقیقت جذب خود کنف میشود. آب در هر حالتی موجب تجزیه کنف میشود.

در شرایط عملکرد نرمال در یک محیط حفاظت شده، آب می تواند به دو صورت زیر به مغزی آسیب برساند

۱ . رطوبت

بدترین حالت رطوبت در مکان هایی با دمای هوای گرم و شرجی (در کشور ما مانند شهرهای ساحلی جنوب خوزستان،بوشهر،هرمزگان،چابهار و شمال گیلان،مازندران،گلستان) در تابستان می باشد. مغزی کنف این رطوبت را جذب می نماید و موجب می شود پروسه تجزیه سیم بکسل سریعتر از مکان هایی با دمای هوای خشک آغاز شود.

۲ . میعان

این حالت در همه جا ممکن است اتفاق بیفتد. در چاهکهایی که در معرض رطوبت و گرما هستند، با حرکت آسانسور، سیم بکسل به داخل موتورخانه آسانسور می رسد که دارای سیستم تهویه مطبوع و محیطی خنک می باشد. اگر سیم بکسل ها در همان حالت حتا برای مدت کوتاهی بمانند، میتوان ذرات آب و میعانی را که روی سیم بکسل ها رخ داده است، مشاهده نمود.
مغزی کنف میتواند این ذرات مایع را جذب کند و موجب شتاب بخشیدن به عمل تجزیه مغزی و همچنین زنگ زدگی سیم بکسل شود.
هنگامی که سیم بکسل ها نو هستند و یا وارد اولین تابستان خود می شوند، توصیه میشود با یک برنامه منظم و مناسب روغن کاری صورت گیرد. هدف این است که روغن کافی در روی سطح خارجی سیم بکسل وجود داشته باشد تا رطوبت به سختی بتواند در مغزی نفوذ کند. روغن باید فقط برای سطحی از سیم بکسل که در معرض رطوبت و خیس شدن قرار دارد، استفاده شود. متأسفانه در صورت نفوذ آب به مغزی، با وجود روغن در محل، امکان بیرون راندن آب فراهم نمیشود. دوباره یادآور می شویم، هدف این است که روغن به عنوان یک محافظ جهت کاهش نفوذ رطوبت عمل کند و موجب کم کردن اصطلاک میان سیمها و رشته هایی که در حرکت هستند، شود.

رطوبت چگونه می تواند طول طناب فولادی را کم کند؟

در طی تابستان های بسیار مرطوب، آب جذب شده میتواند مغزی کنف را متورم کند. این عمل باعث می شود سیم بکسل ها رشته های سیمی خود را به سمت بیرون فشار دهند که موجب افزایش قطر سیم بکسل شده و در نهایت موجب کاهش طول آن می گردد و باعث بلند شدن سیم بکسل گاورنر و سیم بکسل جبران می شود. سیم بکسل های مرطوب بر هم ترازی کابین با طبقات تاثیر منفی می گذارد. روغن کاری بیش از حد تنها می تواند موجب سرخوردگی و سیاه شدن طنابهای فولادی شود.
این تورم می تواند در سیم بکسل گاورنر بسیار آشکارتر باشد، در حالی که مطابق استاندارد انجمن مهندسین مکانیک آمریکا (ASME) سیم بکسل گاورنر را نمی توان در محل روغن کاری نمود. عجیب نیست که ببینیم شکل سیم بکسل گاورنر به صورت یک بطری نوشابه درآمده است، یعنی در برخی نقاط طناب کلفت تر و در برخی نقاط باریک شده است. این باریک و ضخیم شدن می تواند حتی فلکه کشش گاورنر را از جا بلند کند. سیم بکسل های با فرم بطری نوشابه بر روی فلکه های کشش همان اثری را دارند که یک چاقوی دندانه دار روی یک تکه نان بیات دارد.
با تغییر فصل طناب خشک میشود و مغزی آن جمع و منقبض میشود که در نتیجه رشته های سیم بکسل کش می آیند و به فلکه اجازه میدهند تا به پایین بیفتد. همین حالت برای سیم بکسل های جبران می تواند اتفاق بیفتد، گرچه با روغن کاری آنها میتوان از وقوع این حالت جلوگیری نمود.

تماس مستقیم با آب

در استاندارد ASME هیچ چیزی در مورد شرایطی که سیم بکسل بر اثر پر شدن چاهک از آب و یا پاشیده شدن آب با آبپاشها خیس شود، وجود ندارد. طبق تجارب مهندسی پیش بینی میشود سیم بکسل های خیس شده عمر بسیار کوتاهی داشته باشند. روش هایی که موجب پیشگیری از مشکلات ناشی از نفوذ بخار و رطوبت به داخل کنف میشود، نمی تواند سیم بکسلی را که خیس شده است نجات دهد. حتا وقتی که یک قسمت از سیم بکسل در تماس با آب قرار دارد مغزی کنف به مانند فتیله آب را به سایر نقاط طناب میکشد و تجزیه آغاز می شود. حرکت کابین و نیروی جاذبه موجب شتاب یافتن این پروسه میشود.
سیم بکسل های مرطوب باید فورا تعویض شوند. آنها فلکه ها را خراب می کنند، باعث مشکلات سرویس دهی می شوند و میتوانند در نهایت باعث وارد آمدن صدمه به مسافرین شوند. عملکرد سریع موجب جلوگیری از مسائلی با هزینه های سنگین تر خواهد شد.

چگونه رطوبت باعث زنگ زدگی (Rouge) می شود؟

Rouge گرد قرمز رنگی است که بر اثر زنگ زدن فلز و سائیدگی روی آن تشکیل می شود. زنگ زدگی همیشه از داخل به بیرون رخ میدهد و هنگامی اتفاق می افتد که عمر پیش بینی شده مغزی سیم بکسل پایان پذیرفته و یا رطوبت، نم و یا آب به مغزی سیم بکسل راه یافته باشد. آبی که روی سیم بکسل ها می نشیند طی چند روز موجب زنگ زدگی میشود.
زنگ زدگی هنگامی اتفاق می افتد که مغزی کنف خراب می شود و دیگر قادر به نگه داشتن رشته های سیمی نمی باشد. کنف تجزیه میشود و رشته های سیم بکسل شل و وارفته می شوند و از داخل به سایش یکدیگر می پردازند. این اصطکاک موجب سایش اجزای سالم رشته های فولادی می شود؛ از داخل رشته ها اکسیده میشوند و باعث پدید آمدن گرد قرمز یا زنگ زدگی میشود.