چاه آسانسور

چاه آسانسور تونلـی عمودیست  که از پی تا سقف آخریـن طبقه ساختمان و اتاقکی که در بالای ساختمان است (موتورخانه آسانسور)، کشیده شده و با دیـوارهای داخلی طبقات و درب‌ها محصور می‌شود. کابیــن، شاسـی و سایر بخش‌ های  دیگر آسانسور در داخل همین تونـل قرار دارند.چاه آسانسور  باید کاملاً عمود و شاقول‌شده باشد، خمیدگی و تابیدگی نداشته باشد و  تجهیزات غیر آسانسوری هم در این فضا نباید نصب یا عبور داده‌شود.

نکات مهم

1- تخمین تعداد چاه  آسانسور مورد نیاز ساختمان

قبل از جانمایی چاه آسانسور در ساختمان باید تعداد آسانسور مورد نیاز ساختمان تخمین زده شود. طبق  مبحث 15 مقررات ملی ساختمان

• ساختمانی با ارتفاع قائم بیش از 7 متر (3 طبقه)  به حداقل یک آسانسور نیاز دارد.
• ساختمانی با ارتفاع بیش از 28 متر (8 طبقه) به حداقل دو آسانسور نیاز دارد.

نکته 1 : در یک ساختمان با تردد بالا، به تعداد آسانسور بیشتری نیاز است.

نکته2 : در حالت کلی می توان 3 الی 4 آسانسور را در یک چاه کنار یکدیگر قرار داد.

نکته3: حداکثر به ازای هر دو آسانسور یک چاه در ساختمان در نظر بگیرید.

نکته4: وزنه تعادل و کابین آسانسور حتما باید در یک چاه قرار بگیرند.

2- جانمایی چاه آسانسور

در انتخاب محل آسانسور باید موارد زیر را در نظر بگیریم:

• سهولت دسترسی افراد : از نظر استاندارد حداکثر فاصله بین در ورودی ساختمان تا چاه آسانسور در هر طبقه برابر 40 متر است.
• عدم مزاحمت برای ساکنین: حرکت آسانسور با سر و صدا ست بنابراین باید در محلی قرار گیرد که کمترین مزاحمت را ایجاد کند.

3- ابعاد چاه آسانسور بر اساس کاربرد کابین

در یک رویکرد کلی انواع کابین آسانسور را بر اساس کاربرد به 3 دسته تقسیم می کنند

• کابین با قابلیت حمل صندلی چرخ دار(اغلب ساختمان های مسکونی)حداقل ابعاد 140cm در 110cm  با عرض باز شو حداقل  80cm
• کابین با قابلیت حمل برانکارد (مراکز درمانی و ساختمان های اداری و تجاری)حداقل ابعاد 210cm در 110cm  با عرض باز شو حداقل 90cm
• کابین با قابلیت حمل تخت (بیمارستان ها)حداقل ابعاد 240cm در 140cm  با عرض باز شو حداقل 130cm

نکته: برای تعیین ابعاد چاه آسانسور باید ابعادی که برای کابین انتخاب شده را از هر طرف به اندازه 20 سانتیمتر افزایش داد.

4- ابعاد چاه آسانسور بر اساس تعداد مسافران

نکته: برای ظرفیت بیش از 20 نفر باید به ازای هر نفر 0.115 متر مربع به مساحت آسانسور و به تبع آن چاه آسانسور اضافه شود.

5- دیواره ها و سقف چاه

برای اجرای چاه آسانسور از مواد مختلفی استفاده می شود که از رایج ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد از جمله

• بتن
• صفحات فلزی
• شیشه

نکته 1 : مصالح مورد استفاده، در آتش سوزی باید حداقل به مدت 1 ساعت مقاومت داشته باشند.

نکته 2 : در صورت انتخاب شیشه صرفا باید به سراغ شیشه های لمینت استاندارد برای ساخت چاه بروید.

نکته 3 : درصورت استفاده از بتن باید در پایان با اجرای سیمان کاری لیسه ای تمام خلل و فرج های موجود در سطح دیوارها را بپوشانید.

بار اصلی استاتیک و دینامیک کابین و افراد حاضر در آن به طور مستقیم به سقف چاه وارد می شود بنابرای محاسبه فنی حداکثر بار وارد شده به سقف بسیار مهم است

6- روشنایی چاه آسانسور

مطابق مبحث 15 مقررات ملی ساختمان، باید دو چراغ با روشنایی  مناسب در فاصله 0.5 متر از بالاترین و پایین ترین نقطه چاه روی دیواره تعبیه شوند.همچنین به ازای هر 7 متر نیز باید یک چراغ روی دیواره های چاه قرار بگیرد.کلیه چراغ ها باید دارای محافظ باشند و دکمه خاموش و روشن کردن آن ها نیز در موتورخانه آسانسور قرار بگیرد.

7- تهویه چاه آسانسور

تهویه هوای داخل چاه بسیار مهم است و درحالت عادی این هوا باید از طریق موتورخانه آسانسور به فضای آزاد تخلیه شود.دریچه ای که برای تهویه هوا در نظر گرفته می شود باید حداقل برابر 1 درصد سطح مقطع چاه باشد.این دریچه باید دارای محافظی باشد که از ورود شیء خارجی جلوگیری شود.از چاه آسانسور برای تهویه هوای ساختمان استفاده نشود.در ساختمان هایی که بیش از یک چاه آسانسور دارند باید دقت شود که هرچاه مسیر تخلیه هوای مستقل داشته باشد.